Bu yazımızda Kıdem Tazminatı Nedir Nasıl Alınır Nasıl Hesaplanır sorularının cevabını vererek, Kıdem tazminatı alabilmenin şartlarını inceleyeceğiz.
Kıdem tazminatı iş sözleşmesi sona eren ve kanunda öngörülen sürenin (yani 1 yılın) üstünde çalışmış olan işçiye veya ölümü halinde mirasçılarına işveren tarafından ödenen, miktarı işçinin çalışma süresine ve ücretine göre belirlenen paradır. Kıdem tazminatı fonu kurulana kadar kıdem tazminatı konusundaki düzenlemeler geçerliliğini koruyacaktır. Ancak, her 1 yıl boyunca çalışmış olan ve her işten ayrılan işçi kıdem tazminatını hak edemez, bunu hak etmenin belirli şartları vardır.
Kıdem Tazminatı Nedir Nasıl Alınır Nasıl Hesaplanır?
Kıdem Tazminatını Hak Etmenin Şartları
– İşçinin en az bir yıl aynı işverene bağlı iş yerlerinde çalışmış olması: Bir yıllık sürenin başlangıcı iş sözleşmesinin yapıldığı tarih değil işçinin fiilen işe başladığı tarihtir. İşçinin, yıllık izin, tatil, dinlenme gibi nedenlerle çalışmadığı günler bir yıllık sürenin hesabında dikkate alınmalıdır.
– İşçinin iş sözleşmesinin sona ermesi: Ancak, İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılmamış olması sözleşmenin işveren tarafından sona erdirilmesi ya da kendiliğinden sona ermesi gerekmektedir. Yani kural olarak istifa eden işçi kıdem tazminatına hak kazanamamaktadır. Fakat bunun bazı istisnaları mevcuttur. Bu istisnalara buradan ulaşabilirsiniz.
– İşçi kendi isteği ile işten ayrılıyorsa, bu ayrılış haklı bir sebebe dayanmalıdır.
– İşçinin askerlik görevi nedeniyle işten ayrılması
– Kadın işçinin iş sözleşmesini evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi
– İşçinin emekli olması
– İşçinin yaş dışında diğer emeklilik şartlarını yerine getirmiş olması
Ayrıca;
-Eğer işveren işçinin günlerini veya primlerini SGK’ya eksik bildiriyorsa işçi iş akdini haklı olarak feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanabilir.
-Eğer işveren, işçinin çalışma şartlarını işçinin rızası olmadan değiştirirse, işçi 6 iş günü içinde iş akdini haklı olarak feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanabilir.
Kimler Kıdem Tazminatına Hak Kazanamaz?
4857 sayılı İş Kanununa tabi olmayan işçiler Kıdem Tazminatı şartlarını yerine getirseler bile Kıdem Tazminatına hak kazanamazlar. Bu kanun kıdem tazminatı nedir nasıl alınır nasıl hesaplanır sorularına cevap vermektedir. Bu kişiler;
- Ev hizmetlerinde çalışanlar,
- Çıraklar,
- Sporcular,
- Rehabilite edilenler,
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
– Kıdem tazminatında kişinin son Brüt ücreti dikkate alınır. Kişinin son aldığı brüt ücret ile çalıştığı yıl çarpılarak bulunur.
– İşçinin kıdem tazminatın hesaplanmasında tam yıldan artan günler var ise aynı oranda kıdem tazminatına eklenir yani işçi bir yıl iki ay çalışmışsa artan iki ay için günlük ücreti hesaplanır kıdem tazminatına dahil edilir
– İşçiye sürekliliği olan bir şekilde prim, ikramiye, giyecek yardımı yakacak yardımı gibi yardımlar yapılıyorsa bunlar kıdem tazminatı hesabında ücrete eklenir. Kıdem tazminatı hesaplanırken dahil edilecek ve edilmeyecek kazançlarla ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz
– Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesintisi yapılır.
ÖRNEK: Sigortalı Kadir Seyit, 26.05.2011 tarihinden itibaren bir iş yerinde çalışmaktadır. Kadir Bey, bu iş yerinden 19.07.2018 tarihinde kıdem tazminatı şartlarını sağlayarak işveren tarafından işten çıkarılmıştır. Kadir Bey’in aldığı son brüt maaş 5000 TL’dir.
Kadir Bey bu iş yerinde 7 yıl 1 ay 24 gün çalışmıştır. Önce yıllık olarak hesaplanır.
7 yıl x 5000 TL : 35000 TL
Geri kalan 1 ay için;
5000 / 12 Ay : 416,66 TL
Son olarak 24 gün için ise;
5000 / 365 Gün x 24 : 328,76 TL
Bulunan bu rakamları toplarsak; Kadir Bey’in Kıdem Tazminatının 35.000 + 416,66 + 328,76 = 35.745,42 TL olduğunu bulmuş oluruz.
Kıdem Tazminatının Tavanı
İşçilere ödenebilecek kıdem tazminatının yıllık tavan tutarı 2017 yılı itibariyle 4.426,16 TL olarak duyurulmuştur. 2018 yılı itibariyle 5.001,76 TL olmuştur.
Kıdem tazminatının miktarı Devlet Memurluğu Kanununa tabi en yüksek devlet memuruna yani başbakanlık müsteşarına Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre 1 yıl için ödenecek en çok emeklilik ikramiyesini geçemez.
Kıdem Tazminatında Zaman Aşımı ve Gecikme Faizi
Kıdem tazminatı 5 yıllık zaman aşımı süresine tabiidir. Zaman aşımı süresinin başlangıcı, işçinin kıdem tazminatına hak kazandığı tarihtir.
Kıdem tazminatını uygulanacak faizin başlangıcı iş sözleşmesinin sona erme veya işçinin ölüm tarihidir.
Kıdem Tazminatı Taksitle Ödenir Mi?
İş Kanununa göre, kıdem tazminatı taksitle ödenemez, peşin olarak ödenmesi gerekmektedir. Ancak uygulamada işçi rıza gösterirse, işveren kıdem tazminatını taksitle ödeyebilir.
Kıdem tazminatınızı hesaplamak için tıklayınız.
NOT: Kıdem Tazminatı Nedir Nasıl Alınır Nasıl Hesaplanır konusu ile ilgili sorularınızı sayfanın yorum kısmından sorabilirsiniz.