SORU
Primim Gerçek Maaşım Üzerinden Yatmıyor Ne Yapmalıyım? Merhaba ben aynı iş yerinde 4 yıldır çalışıyorum. Şu an 3000 lira maaş alıyorum ama 4 yıldır primim asgari ücret üzerinden gösteriliyor.
İş hakkımı ihtar çekip feshetmek istiyorum. Elimdeki tek kanıtım 2 yıl önce yüklü bir avans aldım ve bu miktarı benden tüm maaşımı kesecek şekilde aldılar. Miktarı 7000 idi. O zaman asgari ücret 1400 tl idi. Ekim 2017 de aldım ve Şubat 2018 de hesabıma maaş ödemesi olarak 600 lira yattı. Sonra ki ayda zam ile beraber asgari ücret olan 1600 yattı. Bu durumda asgari ücret alan birine göre benim borcumun Mart ayında bitmiş olması lazım iken şubatta bitiyor ve üstüne de para alıyor. Bu durumda aldığım maaşın asgari ücretten daha yüksek olduğu ortada. Dava açtığımda bu delil yeterli olur mu sizce çünkü şahitlik konusuna kimse yanaşmak istemeyecektir.
CEVAP
Primim Gerçek Maaşım Üzerinden Yatmıyor
Asgari Ücretin Bankadan Yatması halinde Maaşı olduğundan daha düşük ya da asgari ücretten gösterilen işçilerin yapacakları iki şey bulunmaktadır;
- SGK’ya şikayet edebilir
- İş Mahkemesinde dava açabilir.
SGK’ya Şikayet Etme
Sosyal Güvenlik Kurumuna şikayet edildikten sonra, Kurum önce işçinin hala aynı iş yerinde çalışıyor olup olmadığına bakacaktır.
İşçi hala aynı iş yerinde çalışıyor ise, iş yerine teftişe gelinecektir. Teftişe gelen Denetmen/Müfettiş çalışanların ifadelerine başvurarak Eksik Ücret bildirimi yönünde tespiti yaparsa işçilerin ücretleri gerçek seviyesine çekilecek ve işçilerin primleri yükseltilecektir. Ayrıca işverene idari para cezaları uygulanacaktır.
İş yerine gelen Denetmene/Müfettişe maaşın bir kısmının bankadan diğer kısmının elden alındığı beyan edilmelidir be bu beyanın tutanaklara geçirilmesi sağlanmalıdır.
Elden maaş alındığı beyan edilmez ise, Kurum yetkililerinin yapacak fazla bir şeyi olmayacaktır.
İşçi çalıştığı iş yerinden ayrılmış ise, Kurumun Denetmen/Müfettişleri iş yerine teftişe gelmeyebilir. Bu durumda şikayette bulunan işçiye tebligat göndererek, kişiyi ifadeye çağıracaktır.
Bu süreçte, işçinin iddiasını kanıtlaması için yeterli bilgi ve belgesi olup olmadığı araştırılacaktır.
Bu belgeler Denetmen/Müfettişe sunulduğunda gereken yapılacak ve işçilerin ücretleri gerçek seviyesine çekilecektir.
İş Mahkemesine Dava Açma
Yukarıda belirttiğimiz biçimlerde yapılan başvurulardan sonuç alınamaması durumunda, çalışanlar iş mahkemesinde dava açabilirler.
İş mahkemesinin durumu değerlendirmesi Sosyal Güvenlik Kurumuna göre daha farklı olacaktır.
Mahkeme, gerekli gördüğü takdirde aynı iş kolunda çalışan diğer işçilerle ilgili emsal ücret yoluna gidebilir. Yani örneğin, iş yerinde çalışan bir jeoloji mühendisinin asgari ücretten bildirilmesi durumunda, Mahkeme Jeoloji Mühendisleri Odasından emsal ücret talep edebilir.
Mahkeme, kişinin aynı iş yerinde aynı zaman diliminde çalışmış olan bordro tanıklarını çağırarak, onlardan tanıklık yapmasını isteyebilir. Tanıkların hepsi kişinin asgari ücretten daha yüksek ücret aldığını onaylarsa bu durum kişinin iddiasını destekler nitelikte olduğundan Mahkeme işçi lehine karar verebilir.
Elden Maaş Almanın İspat Edilmesi
Örneğin; net 4000 TL maaş alan sigortalı bu maaşın asgari ücret kısmını bankadan alıp diğer kısmını elden alıyorsa, yukarıda bahsettiğimiz şekilde SGK’ya şikayet etme ve İş mahkemesine dava açmadan önce elden ücret aldığını ispat edecek bilgi ve belgeleri toplamalıdır. Bu belgeler şunlar olabilir;
- Elden maaş aldığını gösteren üstünde işveren ya da iş yerinin imzasının ve kaşesinin olduğu makbuz
- Sigortalının bankadan kredi çekmek için işverenden aldığı gerçek ücreti gösteren ve bankaya sunulan belge
- İş sözleşmelerinde yazılı olan tutar
- Fazla mesai yapıldıysa bunu kanıtlayan her türlü belge
- Mahkemenin dikkate alacağı, sizinle aynı dönem sigortalı olarak çalışmış kişilerin beyanları
Sizin durumunuza göre, elinizdeki delilin kabul edilme ihtimali bulunmaktadır. Ancak, sadece buna dayanmak riskli olabileceğinden dolayı, bir kaç şahit ile iddianızı desteklemenizi öneririz.
NOT: Primim Gerçek Maaşım Üzerinden Yatmıyor konusu ile ilgili sorularınızı sayfanın yorum kısmından sorabilirsiniz.