Sürekli iş göremezlik: İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve engellilik nedeniyle meslekte kazanma gücünün en az %10 oranında azalmasına “sürekli iş göremezlik” denir. Sürekli iş göremezlik hali; sürekli tam iş göremezlik ve sürekli kısmi iş göremezlik şeklinde 2’ye ayrılır.
Sürekli iş göremezlik geliri: İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve engellilik nedeniyle sürekli iş göremez durumuna giren sigortalıya SGK tarafından ömür boyu ödenen gelirdir.
Sürekli İş Göremezlik Geliri İle İlgili Tüm Detaylar
→Sürekli iş göremezlik bağlanabilmesi için meslekte kazanma gücünün en az %10 oranında azalması gerekir.
→Sürekli iş göremezlik geliri ömür boyu ödenir ve gelirin bağlanması için belirli bir prim, ödeme ve gün sayısı gibi kritere gerek yoktur. İşe girdiği gün bile iş kazası geçirip meslekte kazanma gücünün en az %10 azalması halinde sürekli iş göremezlik geliri bağlanır.
→4B’lilere sürekli iş göremezlik bağlanabilmesi için kendi sigortalılıklarından dolayı Kuruma borçlarının olmaması gerekir.
→Sigortalıya sürekli iş göremezlik bağlanabilmesi için 4A sigortalısının işten ayrılması, 4B sigortalısının ise işyerini kapatması gerekmez. Sürekli iş göremezlik geliri alan şahıs, sigortalı çalışmasına devam edebilir ve SGDP hükümlerine tabi olmaz.
→ Sürekli iş göremezlik bağlanmış sigortalılardan aynı özürlülük veya meslek hastalığı nedeniyle istirahat raporu alanlara, yazılı istek tarihinden itibaren 1 günlük geçici iş göremezlik ödeneği ile 1 günlük sürekli iş göremezlik arasındaki fark, her gün için geçici iş göremezlik ödeneği olarak ödenir. Farklı bir rahatsızlıktan dolayı istirahat raporu alanların geçici iş göremezlik ödeneği normal olarak ödenir.
→Sigortalının yeniden bir iş kazasına uğraması veya yeni bir meslek hastalığına tutulması halinde sürekli iş göremezliğini doğuran son iş kazası veya meslek hastalığı sırasındaki kazancı üzerinden geliri hesaplanır. Ancak sigortalının son iş kazası veya meslek hastalığı sırasındaki günlük kazancına göre bulunacak geliri, hesaplanan ilk gelirinden düşükse sigortalının sürekli iş göremezlik geliri ilk kazanç üzerinden ödenir.

Sürekli İş Göremezlik Geliri Nasıl Hesaplanır?
- Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının meslekte kazanma gücünün kaybı oranına göre hesaplanır.
- Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya aylık kazancının %70’i oranında gelir bağlanır.
- Sürekli kısmi iş göremezlikte sigortalıya bağlanacak gelir, tam iş göremezlik geliri gibi hesaplanarak bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarı sigortalıya ödenir.
- Sigortalının, başka birinin sürekli bakımına muhtaç olması durumunda %70 olan gelir bağlama oranı %100 olarak uygulanır ve sigortalıya aylık kazancının %100’ü tutarında gelir bağlanır. Sürekli başka birinin bakımına muhtaç olma hali hem tam iş göremezlikte hem de kısmi iş göremezlikte meydana gelebilir.
Sürekli İş Göremezlik Geliri Ne Zaman Ödenmeye Başlar?
- Geçici iş göremezlik ödeneğinin sona erdiği tarihi takip eden ay başından başlar.
- Geçici iş göremezliğin tespit edilmeden doğrudan sürekli iş göremezlik durumuna girilmiş ise; buna ait sağlık kurulu raporu tarihini takip eden ay başından başlar.
⚠ Sürekli iş göremezlik ancak yapılan kontrol muayenesi sonucunda meslekte kazanma gücünün %10’un altına düştüğünün veya şahsın tamamen iyileştiğinin anlaşılması halinde kesilebilir. Şahsın talebiyle sürekli iş göremezlik geliri kesilmez.
⚠ 4B sigortalılarına sürekli iş göremezlik bağlanabilmesi için, kendi sigortalılıklarından dolayı, GSS dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur. Ancak prim borçlarının tahsis işlemi yapılmadan önce ödenmesi esas almakla birlikte borcun sonradan ödenmesi gelir başlangıç tarihini değiştirmez.
Sürekli Tam İş Göremezlik
Sigortalının meslekte kazanma gücünün %100’ü yitirilmiştir. Sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya aylık kazancının %70’i oranında gelir bağlanır.
Sürekli tam iş göremezlik formülü;
Formül 1 | Günlük kazanç x 30 x %70 |
Formül 2 | Kısaca ( Günlük kazanç x 21 ) formülü ile de hesaplanabilir. |
Formül 3 | Sigortalı tam iş göremez durumda iken başka birinin sürekli bakımına muhtaç hale gelmişse o halde günlük kazanç x 30 formülü ile hesaplanır. |
Örnek: 08.02.2023 tarihinde uğradığı iş kazası sonucu sürekli tam iş göremez duruma düşen sigortalının günlük kazancı 600 TL’dir. Bu halde sigortalıya bağlanacak olan sürekli iş göremezlik tutarı;
- Günlük kazanç X 21 = 600 X 21 = 12.600 TL’dir.
Örnek: 08.02.2023 tarihinde uğradığı iş kazası sonucu sürekli tam iş göremez duruma düşen sigortalı aynı zamanda başka birinin sürekli bakımına muhtaç hale gelmiştir. Sigortalının günlük kazancı 600 TL ise bağlanacak olan sürekli iş göremezlik geliri;
- Günlük kazanç X 30 = 600 X 30 = 18.000 TL’dir.
Sürekli Kısmi İş Göremezlik
Sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kısmen azalmış olması halidir. Bu durumda iş göremezlik, meslekte kazanma gücünün en az %10 en fazla %99,99 oranında yitirilmesini gösterir. Sürekli kısmi iş göremezlikte sigortalıya bağlanacak olan gelir, tam iş göremezlik gelirinin rapor derecesi oranındaki tutarıdır.
Formül 1 | [Günlük kazanç x 21] x %Sürekli iş göremezlik derecesi |
Formül 2 | Eğer sigortalı kısmi iş göremez durumunda iken sürekli başka birinin bakımına muhtaç hale gelmişse o halde bağlanacak olan sürekli iş göremezlik geliri;
[Günlük kazanç x 30] x Sürekli iş göremezlik derecesi |
Örnek: 10.02.2023 tarihinde uğradığı meslek hastalığı sonucu çalışma gücünü %60 oranında kaybederek başka birinin sürekli bakımına muhtaç hale gelen ve günlük kazancı 600 TL olan sigortalıya bağlanacak olan sürekli iş göremezlik geliri;
- [Günlük kazanç x 30] x % SİD = [600 x 30] x %60 = 10.800 TL
Örnek: 10.02.2023 tarihinde uğradığı iş kazası sonucu çalışma gücünü %50 oranında kaybeden sigortalının günlük kazancı 600 TL’dir. Sigortalıya bağlanacak olan sürekli iş göremezlik geliri;
- [Günlük kazanç x 21] x %SİD = [600 x 21] x %50 = 6.300 TL
- *SİD = Sürekli iş göremezlik derecesi
Sürekli İş Göremezlik Gelirinde Alt Sınır
→ Uğradığı iş kazası, meslek hastalığı sonucu başka birinin sürekli bakımına muhtaç duruma düşen sigortalıya bağlanacak olan iş göremezlik geliri yürürlükte bulunan asgari ücretin brütünün %85’inden az olamaz!
→İş kazası veya meslek hastalığı sonucu bağlanacak gelirlerde alt sınır uygulaması sadece başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumdaki sigortalılar için öngörülmüştür. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumdaki sigortalılara bağlanacak sürekli iş göremezlik geliri, prime esas kazanç alt sınırının aylık tutarının %85’inden az olmayacaktır.
Örnek: 2023 yılı brüt asgari ücret 10.008 TL olduğu dikkate alındığında bu tarihler aralığında sürekli başka birinin bakımına muhtaç duruma düşen sigortalıya bağlanacak olan sürekli iş göremezlik geliri 8.506,80 TL’den az olamaz.
- 10008 TL x %85 = 8.506,80 TL
Örnek: 23.02.2022 tarihinde uğradığı iş kazası sonucu çalışma gücünü %70 oranında kaybederek sürekli başka birinin bakımına muhtaç hale gelen ve günlük kazancı 300 TL olan sigortalıya bağlanacak olan sürekli iş göremezlik ödeneği tutarı ne kadardır?
- [Günlük kazanç x 30] x %SİD = [300 x 30] x %70 = 6.300 TL
olarak hesaplanmasına rağmen başka birinin sürekli bakımına muhtaç duruma düşen sigortalıya bağlanacak olan iş göremezlik geliri asgari ücretin brütünün %85’inden az olamayacağından bu sigortalıya bağlanacak olan sürekli iş göremezlik geliri re’sen 8.506,80 TL’ye yükseltilecektir.
Sürekli İş Göremezlik Geliri Bağlanmasında Zamanaşımı
→ Sürekli iş göremezlik bağlanmasında zamanaşımı 5 yıldır. Zamanaşımı süresinin tespitinde gelir başlangıç tarihi esas alınır. Bu sürede tespit edilmeyen gelirler zamanaşımına uğrar ve ödenmez.
Örnek: Kaza tarihi: 30.08.2010 – Gelir başlangıç tarihi: 01.10.2010 – Talep tarihi: 15.10.2016. Kazadan sonra 1 yıl 14 günlük süre zamanaşımına uğradığı için ödenmez. Sürekli iş göremezlik geliri ise; 01.10.2010 tarihine 1 yıl 14 gün eklenir. Sürekli iş göremezlik ödeneği 15.10.2011 tarihini takip eden ay başı olan 01.11.2011 tarihinden itibaren ödenmeye başlar!
NOT: Sürekli İş Göremezlik Geliri İle İlgili Tüm Detaylar hususunda sorularınızı sorabilirsiniz.
Ben de bir fakülte için stajer öğrenci sigortalarını yapıyorum. Bunun içinde teknik konular için danışmanlık alıyoruz staj programı yapan bir kimseden. O kişiye sorduğumda; SGK’nın, örneğin 16.09.2019 tarihinde, 16.09.2019 tarihli işe giriş için sadece belli sektörlerde izin verdiğini söylemişti (Sağlık, inşaat gibi). Diğer sektörler için bunun hatalı olduğunu, cezası olacağını söyledi. Acaba yanılıyor mu?
CEVAP:
Kanunda belirtildiği gibi inşaat, balıkçılık v.b diger sektorlerde aynı gün işe giriş yapılabilir. Ancak diğer tüm sektörlerde de pazartesi günleri aynı gün işe giriş yapılabilir. Diğer günler ise, bir gün önceden işe giriş bildirgesi verilmelidir.
SORU:
Pazartesi işe başlayacak birinin işe giriş bildirgesini cuma gününden onaylayabilir miyim ? Onaylarsam ceza gelir mi?
CEVAP:
Evet onaylayabilirsiniz. Herhangi bir idari para cezası ile karşılaşmazsınız
SORU:
8 ekim 2018 pazartesi tarihi ise alınan işçilerin ise giriş bildirge tarihini yine 8 ekim 2018 tarihinde yaptım fakat idari para cezası çıkmamıştı daha sonra aldığım bilgiye göre ayni gün içinde olamaz deyip bildirgeyi iptal edip yarin tarihli 1 gün sonrasına giriş yaptım .yani 8.10.2018 tarihli ise başlayan kişi 9.10.2018 tarihinde sigortalı olarak gözüküyor . Bu işlemler doğru mudur ve aldığım bilgi? Resmi tatilde ve pazartesi işe girenlerin işe giriş bildirgesi ne zaman verilir?
CEVAP:
Merhaba, aldığınız bilgi yanlış. 8 ekimde yaptığınız işe giriş tarihi aynı güne yapılabilirdi. Ancak aynı gün iptal edip ertesi güne işe giriş yaptıysanız da idari para cezası uygulanmayacaktır.