İş sözleşmesinin bildirimsiz feshini gerektirecek haklı sebepler iş kanununda işçi ve işveren açısından ayrı maddelerde düzenlenmiştir. İş sözleşmesinin feshini haklı kılan sebepler, sağlık sebepleri ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri ile zorlayıcı sebep ayrımı yapılarak düzenlenmiştir. Devamsızlık Nedeniyle İşten Çıkarma yani İşçinin mazeret bildirmeden devamsızlık yapması İş Kanunu md. 25/2-g’de “Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller” başlığı altında açıklanmıştır.
Devamsızlık Nedeniyle İşten Çıkarma
4857 sayılı İş Kanunu md. 25/2-g’de açıklandığı gibi işçinin işten çıkarılabilmesi için aşağıda yazılı sürelerde işe gelmemiş olması gerekir.
- Ardı ardına 2 iş günü
- Bir ayda toplam 3 iş günü
- Bir ayda tatilden sonraki günlerde olmak kaydıyla toplam 2 iş günü
Ancak, işçinin bu sürelerde işe gelmemiş olması onu haklı sebeplerle işten çıkarmak için yeterli olmayacaktır. İşçiyi işe devamsızlığının ardından haklı fesih ile işten çıkarabilmek için bazı prosedürleri de uygulamanız gerekecektir. Bunlar sırasıyla;
- İşçinin işe gelmediği her gün için ayrı ayrı devamsızlık tutanağı düzenlenmelidir. Bu tutanak el yazısı ile de yazılabilir. Tutanakta muhakkak 2 veya daha fazla çalışan kişinin imzası bulunmalıdır. İşçinin işe gelmemesi halinde tutulması gereken devamsızlık tutanağını indirmek için tıklayınız.
- Noter vasıtasıyla işçiye bir yazı gönderilerek savunma yapması istenmelidir. Bu yolla işçinin işe gelmeme sebebi araştırılmalı ve işçiden bu konu ile ilgili savunma talep edilmelidir. İşçiden işe geri dönmesi de talep edilebilir. Savunma için 2-3 günlük makul bir süre belirtilmelidir.
- Noter vasıtasıyla gönderilen ihtarnameyi işçinin devamsızlık yaptığı son günden başlayarak 6 iş günü içinde göndermeye dikkat edilmelidir. Aksi halde işçiyi haklı fesih ile işten çıkarma fırsatını kaybetmiş olacaksınız. Noter kanalıyla gönderilecek tebligatı indirmek için tıklayınız
- Gönderilen ihtarnamenin işçiye ulaşıp ulaşmadığı sürekli takip edilmesi ve işçiye tebliğ edildikten sonra tebliğ şerhinin de ihtarnamenin arka yüzüne yazdırılması gereklidir.
- İşçinin verdiği savunma hayatın olağan akışına aykırı bir durum teşkil etmiyorsa savunması kabul edilmeli ve işten çıkarılmamalıdır. Örneğin; yakın akrabalarından biri öldüyse, kendisi trafik kazası geçirdiyse, hastaneye kaldırıldıysa, eşi veya çocuklarının başına önemli bir şey geldiyse yani kısacası kendinizi işe gelemeyen sigortalının yerine koyduğunuzda bu mazeretler size makul geliyorsa işten çıkarmamalısınız. Ancak; ‘Dayımın oğlu nezle oldu o yüzden gelemedim’ diyen işçinizi gönül rahatlığıyla işten çıkarabilirsiniz.
- Eğer işçinin verdiği savunma geçerli değilse ya da hiç savunma vermediyse işçinin işten çıkışı haklı fesih ile yapılabilir.
- İş sözleşmesi bu şekilde işçinin devamsızlığının tespiti ve usulune uygun şekilde işçinin gelmemesinin haklı bir nedenin olmadığının anlaşılması halinde feshedilirse kıdem tazminatı veya ihbar tazminatı ödenmeyecektir.
Devamsızlık Yapan İşçinin SGK Bildirimi Nasıl Olmalıdır?
Devamsızlık Nedeniyle İşten Çıkarma halinde, mazeret bildirmeden devamsızlık yapan İşçinin işe gelmediği her gün için ayrı ayrı tutanak düzenlenmelidir. Düzenlenen bu tutanaklar SGK’ya verilecek eksik gün bilgi formu ekine konularak bildirilmelidir. Eksik Gün Bildirim Formu 10 kişinin altında işçi çalıştıran işverenlerin bildirmesi gereken formdur. Eksik gün gerekçesi olarak da “15 Devamsızlık” kodu seçilmelidir.
İşçinin işten ayrılış bildirgesi verildiğinde dikkat edilmesi gereken durum ise, işçinin işten çıkışının hangi tarihte verileceğidir.
Bunu bir örnekle açıklayalım; 02.01.2017 ve 03.01.2017 tarihlerinde işe gelmeyen işçi için iki gün boyunca devamsızlık tutanağı düzenlendikten sonra ardından 04.01.2017 tarihinde noter vasıtasıyla işçinin adresine işe gelmeme sebebi için savunmasının istenmesi ve savunmasının geçerli olmaması sonucunda İş Kanunu md. 25/2-g’ye göre işten çıkarılacağının bildirilmesi gerekmektedir. Bu ihtarnamenin 09.01.2017 tarihinde ulaştığını varsayalım. Savunması için de 3 günlük bir süre verirsek, işçi 12.01.2017 tarihi itibarıyla işten çıkarılmalıdır.
Sonuç olarak; 12.01.2017 tarihinde işten çıkışı verilen işçinin işten ayrılış kodu “29- İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih” olmalıdır.
ÖNEMLİ : 2021 yılında SGK tarafından yayınlanan bir genelge ile artık; “İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi (4857 s.k. 25/II-g) durumunda 48 No’lu ‘İşçinin Devamsızlık Yapması’ çıkış kodu seçilecektir.
NOT: Devamsızlık Nedeniyle İşten Çıkarma ile ilgili sorularınızı sayfanın yorum kısmından sorabilirsiniz.