Kısmen Sigortalı Sayılanlar Kimlerdir sorusu 5510 sayılı Kanunda düzenlenmiştir. 5510 sayılı Kanunun m. 4/I(a) bendi uyarınca, “Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar” sigortalı sayılırlar.
Bu anlamda sigortalı niteliği kazanma koşulları 3 başlık altında toplanmıştır:
1. İş ilişkisinin kural olarak hizmet sözleşmesine dayanması,
2. İşin işverene ait iş yerinde yapılması,
3. Çalışanın m.6’da belirtilen sigortalı sayılmayanlar arasında bulunmaması.
Yargıtay bu koşulları göz önünde bulundurarak sigortalı sayılanları saymıştır. Bunlar; profesyonel futbolcularla antrenör ve menajerler, belirli bir ücret karşılığında çalışan sendikanın büro ve mali sekreteri, takım sözleşmesine dayanarak tarım işlerinde çalışanlar, part time çalışanlar, tercüman rehberler, köy katibi, köy bekçisi ve imamı, ücret karşılığı kooperatif başkanlığı yapanlar, esnaf kredi kooperatifi müdürü, akademi öğrencilerine çıplak modellik yapan mankenler, işverenin iş yerinde sürekli çalışan müşavirler, özel bir poliklinikte çalışan doktorlar, merdiven temizleyen ve çöp toplayan kapıcılardır.
Ancak bazı kişiler vardır ki, esas itibarıyla Kanunun kapsamına girmesini gerektirecek bir faaliyette bulunmamasına rağmen yaptıkları işler nedeniyle Kanunda öngörülen sosyal tehlikelerle karşılaşabilmektedirler. Kişilerin bu gibi tehlikelerden korunabilmesi için kısmen de olsa sosyal güvenceye kavuşturulması amaçlanmıştır. Bu anlamda bu kişiler tüm sigorta kolları açısından değil de, sadece kısa vadeli sigorta kolları açısında sigortalı sayılmışlardır.
Kısmen Sigortalı Sayılanlar Kimlerdir
1- Hükümlü ve Tutuklular:
Hizmet sözleşmesi ile çalışmamakla birlikte, ceza infaz kurumları bünyesinde oluşturulan tesis ve atölyelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular hakkında, iş kazası meslek hastalığı ile analık sigortası uygulanır. Uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanmaz. Yani çalışmaları emekliliğe sayılmaz. Bunlar Genel Sağlık Sigortaları kapsamında değillerdir. Talep etmeleri halinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler.
2- Çıraklar ve İşletmelerde Mesleki Eğitim Gören Öğrenciler:
İş kazası-meslek hastalığı ve hastalık sigortası kapsamında kısmen sigortalı sayılanlar kapsamındadır. Prim oranlar %6’dır ve M.E.B tarafından ödenir. Genel Sağlık Sigortası kapsamındadırlar
3- Stajyerler:
İş kazası-meslek hastalığı kapsamında sigortalı sayılırlar. Zorunlu staja tabi tutulan öğrencilerin primleri M.E.B tarafından ödenir ve prim oranları %6’dır. Genel Sağlık Sigortası kapsamındadırlar.
4- Üniversitede Kısmi Zamanlı Çalıştırılan Öğrenciler:
İşçi olarak kabul edilmezler. İş kazası-meslek hastalığı kapsamında sigortalı sayılırlar. Ücreti brüt asgari ücretin 1/4’ünü geçmez. Bildirimlerini kendi üniversiteleri yapar.
5- İşkur Kursiyerleri:
İş kazası-meslek hastalığı kapsamında sigortalı sayılırlar. Prim oranları %5,5’tir. Primlerini İşkur öder. Genel Sağlık Sigortası kapsamındadırlar.
6- Yurt Dışına Çalışmak İçin Gönderilen İşçiler:
Türkiye ile Sosyal Güvenlik Sözleşmesi imzalamayan yabancı ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışında gönderilen işçiler İş kazası-meslek hastalığı, analık ve hastalık sigortası kapsamında sigortalı sayılırlar. Talepleri halinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler. İsteğe bağlı prim oranı %20’dir.
7- Harp Malulu ve Vazife Malulu Olanlar:
Maluliyetlerinden sonra çalışmaya başlayanların emekli maaşı kesilmemektedir. Ancak memur statüsünde çalışırlarsa tüm sigorta kolları kapsamında, sigortalı ve bağkurlu olarak çalışırlarsa iş kazası-meslek hastalığı kapsamında sigortalı sayılırlar.
8- İntörn Öğrenciler:
Tıp fakültelerinin 6. yılındaki öğrenciler iş kazası-meslek hastalığı kapsamında sigortalıdırlar.
9- Ev Hizmetlerinde 10 günden Az Çalışanlar:
Sadece iş kazası-meslek hastalığı kapsamında sigortalıdır. Haklarında %2 oranında iş kazası primi ödenmektedir. Ancak iş kazası hükümlerinden yararlanmaları için iş kazasının olduğu tarihten en az 10 gün önce tescil edilmiş olması ve sigortalılığın sona ermemiş olması gerekmektedir. Bu kişiler isterlerse %32,5 oranında prim ödeyerek tüm sigortalardan yararlanabilirler.
10- 10 Günden Az Çalışan Taksiciler, Dolmuşçular ve Sanatçılar:
Bu kişiler primlerini kendilerini 30 gün üzerinden ödemeleri halinde sigortalı sayılırlar. 2017 tarihi itibarıyla 30 gün üzerinden değil de 24 gün üzerinden primleri ödenir. Ancak 30 gün ödemiş oldukları kabul edilir. Ödeyecekleri prim oranı%32,5’tir. Talep etmeleri halinde buna %3 daha ilave ederek İşsizlik Sigortasına da dahil olabilmektedirler.
11- Tarım ve Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Olarak Çalışanlar:
Bu kişiler primlerini kendileri ödemeleri şartıyla sigortalı sayılırlar. 18 yaşını doldurmuş, emekli olmayan, sigortalı olmayan kişiler bu kapsamdadır.2017 tarihi itibarıyla 30 gün üzerinden değil de 24 gün üzerinden primleri ödenir. Ancak 30 gün ödemiş oldukları kabul edilir. Ödeyecekleri prim oranı%32,5’tir. İş kazası hükümlerinden yararlanmaları için iş kazasının olduğu tarihten en az 10 gün önce tescil edilmiş olması ve sigortalılığın sona ermemiş olması gerekmektedir.
NOT: Kısmen Sigortalı Sayılanlar Kimlerdir konusu ile ilgili sorularınızı sayfanın yorum kısmından sorabilirsiniz.