Bir çok sebeple ihtiyaç duyulan mevzuat değişiklikleri nedeniyle takip edilmekte zorlanılan ve merak edilen bir husus olan Genel Sağlık Sigortalılığı ile ilgili tarafımıza yöneltilen bazı soruların cevaplarından oluşturduğumuz GSS İle İlgili Merak Edilenler başlıklı bu yazımız maddeler halinde sunulmuştur.
GSS İle İlgili Merak Edilenler
➔ Eşin çalışmaya başlaması durumunda eşi üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi
statüsünden sağlıktan yararlanamaz.
➔ Çocukların ve malul çocukların evlenmesi halinde anne/babaları üzerinden bakmakla
yükümlü oluşan kişi statüsünden sağlıktan yararlanamaz.
➔ Bakmakla yükümlü olunan kişilerin, ülkemizde sosyal güvenlik sözleşmesi olan ya da
olmayan ülkelerde; sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı olmaması, kendi sigortalılıkları
nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması gerekmektedir.
➔ GSS’linin bakmakla yükümlü olduğu kişiler, talep etmeleri halinde talep tarihini takip eden gün itibariyle gelir testi başvuru şartı aranmaksızın 60-g kapsamında GSS’li sayılırlar. Bunların daha sonra gelir testi yaptırmaları halinde genel sağlık sigortalılıkları gelir testi sonucuna göre güncellenir. Yani gelir testi sonucu 60-g çıkarsa herhangi bir değişiklik yapılmaz, c-1 çıkarsa yeşil kart olarak güncellenir. Buna göre GSS’linin bakmakla yükümlüsü olan kişilerin 60-g tescilleri açılacağı zaman, tescil başlangıç tarihi talep tarihinin 1 gün sonrası olacaktır.
➔ Bunlardan borçluluk dışındaki nedenlerle 60-c veya 60-g kapsamında tescili yapılanlardan tekrar bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyenler, talep tarihinden itibaren GSS’linin bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılırlar.
➔ Ancak borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamayanların (Örneğin Bağ-Kur borçlusu) aile fertlerinden 60-c veya 60-g kapsamında GSS’li olarak tescil edilenler, GSS’linin borcunu ödemesi ve talep etmeleri halinde talep tarihinden itibaren bakmakla yükümlü olunan kişi sayılırlar.
➔ Kanunda aksine bir hüküm yoksa GSS’linin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin mahkeme kararıyla yapılan yaş düzeltmeleri dikkate alınır.
➔ GSS’linin bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sigortalı üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanmak istemediklerine dair yazılı talepte bulunmaları halinde, 60-c veya 60-g kapsamında tescilleri yapılarak bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden yararlanma hakları sona erdirilecektir.
➔ 2547 sayılı Kanunun Ek-29. maddesine göre Türk vatandaşı olup üniversitelerin tıp
fakültelerinde okuyan intörn öğrenciler GSS’li sayılmadığı için bu kişiler, Kanunun 3.
maddesinin 1. fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen şartları taşımaları halinde bakmakla yükümlü olunan kişi sayılabilecektir.
➔ GSS’linin kendisi üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlandırılan bakmakla yükümlü olunan eş ve çocukları için, bu haklarının sona erdirilmesi yönünde talepte bulunması halinde, bu talepleri yerine getirilmeyecek, mahkeme kararı getirmeleri halinde karara göre işlem yapılacaktır. Ancak bakmakla yükümlü olduğu anne ve babası hakkında geçiminin kendisi tarafından sağlanmadığı yönünde talepte bulunan çocuğu üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi statüsü sona erdirilecektir.
Bakmakla yükümlü olunan ana-babayla ilgili önemli bilgiler
➔ Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı beyan edilen, yapılan gelir testi
sonucuna göre aile içinde fert başına düşen gelir miktarı brüt asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen, diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan anne-baba, genel sağlık sigortalısı
çocuğunun bakmakla yükümlü olduğu kişisi sayılacaktır.
➔ Genel sağlık sigortalısının anne-babasının, bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık
hizmetlerinden faydalandırılmasında nüfus kayıtları esas alınacak, anne ile baba arasında resmî nikah olup olmadığına bakılmayacaktır.
➔ Anne ile baba, GSS’li olan farklı çocukları üzerinden ayrı ayrı sağlık hizmetlerinden
faydalanabilir.
➔ GSS’linin anne veya babasının, GSS’li olan bir başkası ile evlenmesi halinde (üvey
anne/baba) çocukları üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanamazlar. Ancak evli olduğu kişi, kendi çocukları üzerinden sağlık yardımı alan bakmakla yükümlü kişi konumunda veya ölüm gelir/aylığı alan ya da 60-c kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanan kişi durumunda ise, gelir durumunun tespiti ve gerekli diğer koşulları taşıması şartıyla, çocukları üzerinden sağlık yardımı yapılabilecektir.
➔ Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, EGM hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken EGM hesabına okumaya devam eden öğrenciler ile polis naspedilmek üzere polislik eğitimine tabi tutulan adayların anne ve babaları bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılmayacaktır.
➔Genel sağlık sigortalısının 18 yaş altı çocukları, ana-babanın tescil edilmiş olup olmadığına
bakılmaksızın ve ayrıca bir işleme gerek olmaksızın 18 yaşını dolduruncaya kadar GSS’li veya GSS’linin bakmakla yükümlü olduğu kişisi olarak herhangi bir şart aranmaksızın sağlık
hizmetlerinden ve diğer haklardan faydalanır.
➔GSS’linin evlat edindiği veya tanıdığı 18 yaş altı çocukları için de yukarıda belirtilen husus
geçerlidir.
➔18 yaşından küçük olmasına rağmen evli çocuklar bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünden çıkarlar. Bunlar ana-babaları üzerinden sağlık yardımı alamaz.
➔ Sigortalının evlat edindiği çocuğunun sağlık yardımlarından yararlanma hakkı açısından öz çocuktan bir farkı yoktur. Evlat edinilen çocuk, talep etmesi halinde GSS’linin bakmakla
yükümlü olduğu kişisi olarak öz anne ve babası üzerinden de sağlık yardımından yararlanabilir.
➔ Evlatlık verilen çocuğun, öz anne ve babası da talepleri halinde bu çocukları üzerinden
sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler.
➔ Evlat edinen kişi evlat edindiği çocuğu üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanamaz!
2025 yılı itibariyle GSS ile ilgili merak edilenler başlıkları sade ve anlaşılır şekilde tablo halinde özetleyecek olursak:
| 🧩 Konu Başlığı | 📌 Açıklama |
|---|---|
| Eşin Çalışmaya Başlaması | Artık eşi üzerinden sağlık hizmeti alamaz |
| Çocuğun Evlenmesi | Anne-baba üzerinden sağlık hakkı sona erer |
| Gelir Testi ve Tescil | 60-g kapsamında doğrudan GSS’li sayılır, test sonucu c-1 ise yeşil karta geçer |
| Mahkeme Kararıyla Yaş Düzenlemesi | GSS tescil işlemlerinde dikkate alınır |
| Yazılı Talep ile Feragat | Kişinin talebi doğrultusunda bakmakla yükümlü kişi statüsü sona erdirilir |
| Anne-Babanın Faydalanma Durumu | Gelir testi sonucu uygun ise çocukları üzerinden sağlık hizmeti alabilirler |
| Resmî Nikah Durumu | Nüfus kayıtları esas alınır, nikah durumu fark etmez |
| 18 Yaş Altı Çocuklar | Ek işlem gerekmeden sağlık hizmetinden faydalanırlar |
| Evlat Edinilen Çocuklar | Öz çocuk gibi GSS haklarından faydalanabilirler |
| Evli 18 Yaş Altı Çocuklar | Bakmakla yükümlü kişi statüsünden çıkarlar |
| İntörn Öğrenciler | GSS’li sayılmazlar, koşullara uygunsa bakmakla yükümlü kişi olabilirler |
| Polislik Eğitimi Alanların Anne-Babası | Bakmakla yükümlü kişi sayılmaz |
| Borç Nedeniyle Sağlıktan Yararlanamayanlar | Borcun ödenmesi ve talep sonrası tekrar bakmakla yükümlü kişi olabilirler |
NOT: GSS İle İlgili Merak Edilenler başlıklı yazımıza dair sorularınızı soru sor sayfasından sorabilirsiniz.